BEBEĞİMDE NİSTAGMUS VAR…
Yeni bebek sevinci bebeğin gözlerinin titremesi ile gölgelenir. Aile telaştadır, doktor doktor dolaşır. Bebekte gözde titreme varsa erken dönemde yakaladı iseniz şanslısınız. Tedavide gecikmez titremeyi ve görmemezliği artıracaktır. Şansınızı kullanmak değil, iyi kullanmalısınız. Yaşam boyu çocuğunuzun gözüne baktıkça üzülmemek için.
Bebekte göz titremesi (nistagmus): Gözlerin istem dışı birlikte ritmik hareketidir. Bebekte başlayan ışığa hassasiyet, gözlerdeki hafif titreme, cilt ve göz renginin açık olması bir nistagmus rahatsızlığının habercisi olabilir. Bebeğinizde nistagmus varsa uzun sürecek bir süreç için bazı konuları bilmenizde yarar vardır.
Doğuştan göz titremeleri: Genelde 3-4 aydan itibaren başlar. İlk aylarda bebeğin gözlerini tam açamaması, gelişmekte olan göz fonksiyonlarının 3-4 aydan itibaren etkili hale gelmesi nedeniyle aile titremenin farkına varmayabilir. Şaşılık gelişirse tablo daha da ağırlaşabilir. Beyinde ciddi sorular olabilir ve buna bağlı bedende başka bozukluklar da ortaya çıkabilir. Bir çoğunda doğuştan gelen genetik bir hastalık da söz konusu olabilir.
Sensoriyel tip: Gözle görme yollarında sorun vardır: Katarakt, glokom, albunizm, iris yokluğu, retina bozuklukları, Down Sendromu….
Motor tip: Göz ve görme yolları dışında sorun vardır. Özellikle beyinde önemli hasarlar olabilir.
Bebeğe dikkat: Işığa hassasiyet gösteren bebeğin ileride gelişecek nistagmus yönünden izlenmesi gerekmektedir, özellikle anne baba hafif sarışın veya açık tenli ise.
Bebeğimin gözü titriyor… Bazı konulara açıklık getirmek gerekmektedir.
Doktor seçimi: Önemi nedeniyle bölüm olarak yazıldı. Meşhur değil, konuyu bilen, deneyimli, sizinle kesintisiz ilgilenecek göz doktoru seçmelisiniz.
Olayı kavramak: Gözdeki titreme beyinden veya gözden kaynaklanabilir. Nistagmus arkasında yatan nedenlere göre ciddi bir hastalık olabilir. Çocuk nörolojisi “Beyin sağlam.” dedikten sonra rahatlayabilirsiniz. Nistagmus’ a neden olan hastalık devam ediyorsa tedavisi sağlanmalıdır. Akraba evliliğinden doğan irsi hastalıklar olabilir. Açık tenli ise albunizm önemli göz titremesi nedenidir.
Hastalık beyinden veya göz yapı bozukluklarından kaynaklanır. Gözdeki bozukluğun tanısı kolay konur. Beyin için çocuk nörolojisi muayenesi, MR ve bir yaşını doldurunca gerekirse VEP yapılır.
Muayene: Göz genişletilerek yapılan göz dibi muayenesi yeterlidir. Gereksiz muayeneler yaptırmayın. Unutmayın sağlık ticarettir, birileri bunu çok güzel kullanmaktadır.
Genel anestezi ile muayene: Bunu yaptırmayın. Beyindeki hasar durumu genel anestezi için ciddi engeller olabilir.
Göz bozuklukları giderilmelidir: Varsa katarakt, glokom tedaviye alınmalıdır. Tedavisi mümkün olmayan durumlar olabilir.
Telaş etmeyin, doktor doktor dolaşmayın: Anneler telaşlı, ama akılcı düşünmek gerekmektedir. Her doktorun, herkesin tavsiye ettiği kendi doktorunun fikrini almak zorunda değilsiniz.
Çocuk nörolojisi sağlam dedi: O halde rahatlayın. Hayati tehlike yoksa diğer sistemleri bozacak bir hastalık yok, özür oluşturacak bir bozukluk söz konusu değilse, sadece göz titremesi varsa rahatlayın.
Beyin bozukluğu devam ediyorsa:
*Beyinde hasar devam ediyorsa ona çözüm bulunmalıdır. Hasar oluşmasını engellemek, sonradan gelişecek bozuklukların önlemini almak gerekebilir. Tabii mümkünse…
*Titreme nedenlerinin gözde yapacağı tahribatın önüne geçmelisiniz.
Ne yapmalı?
Bebekte hızlı davranmak: Albino ve gözdeki titremenin fazla oldu bebekler doktora erken getirilir. Titremenin az olduğu bebekler atlanır, giderek titremenin artmasıyla göz doktoruna başvurulur. Işığa hassasiyet ve açık renkli ten önemli birer kriterlerdir. Beyinde sorun varsa çözümleme şansını azaltmamak gerekir.
Beklentiniz: Gözün ve beynin durumuna göre tedavideki beklentiniz belirlenmelidir. Bu dönemde göz doktoru bu sorunun cevabını tam veremeyebilir veya aileyi üzmemek için geçiştirebilir. Bu bazı hastalar için tamamen iyileşme, bazıları için iyileştirme (rehabilitasyon) olabilir. Göz yapıları bozulmuş, düzelme şansı yoksa sadece mevcut durumu korumak söz konusu olabilir.
Hastalığı öğrenin: Bu kısa sürede düzelecek bir hastalık değildir. Tedaviler ev tedavisi şeklinde gerçekleşecektir. Aileden biri bu tedaviyi üstlenmeli ve sorumlu olmalıdır. Bazen anne, bazen baba yaparsa başarı sağlanmaz. Hastalıkla ilgili püf noktalar kavranmalıdır.
Ne zaman? Göz bulguları normal, nistagmus geçirilmiş bir beyin rahatsızlığından kaynaklanıyorsa 6 aydan itibaren göz tedavilerine başlanmalıdır.
a. Görmeyi korumak: Gözde bozukluk sadece titreme şeklinde ve göz dibinde hasarlar yoksa görmenin korunması önem kazanır. Titreme arttıkça görme de bozulacaktır. Görme bozuldukça titreme de artacaktır.
Asla gözü kapatma: Gözlerden birini diğer gözün görmesini artırma için yapacağınız kapatma 3 yaşına kadar gelişmekte olan göz fonksiyonlarının gelişimini engeller, titremeyi artırır.
Özel gözlük uygulamaları: Bu dönemde özel gözlük uygulamaları ile görme korunabilir:
*İki gözü ayrı çalıştıran özel gözlük
*İki gözü tek tek kapatmasız çalıştıran, görmesini geliştiren özel gözlük
*Görüntüyü gören noktada tutan özel gözlükler
*Görüntüyü titremenin en az olduğu noktada tutan prizmatik gözlük
*Işığa hassasiyeti gideren gözlükler
*Teleskopik gözlükler ileride, görme tedavilerinde başarısız olursa uygulanabilir.
Gözlük numarası: Bebekte göz numarasını belirlemek zordur ve çok büyük hatalar yapılır. Tam numarayı belirlemek oldukça önemlidir. Bu hastalara gözlük vermek ayrı bir sanattır. Bir şeyler yapıyor olmak için gereksiz gözlük de verilmemelidir. Birçok gözde gözlük takmak görmeyi artırmaz.
b.Titremeyi azaltmak: Sinirlenen, bağıran, gerilen bir adamı düşünün. Nistagmusta da gözler gergindir. Bu gerginlik giderilmelidir. Görme artırılınca titreme de azalacaktır.
Bebekte göz neden titrer? Gözün onlarca fonksiyonu var. Bunlardaki gelişme bozuklukları titremeye neden olur. Beyinden göze gelen sinirsel uyarılarda hatalar olabilir.
a.Bebek gözü bir noktada toplayamamaktadır. (Fiksasyon bozukluluğu)
b.Göz kasları gözü bir noktada tutmada ve net görüşü sağlamakta beyinle iletişimde yetersizdir.
c.Bakışı devam ettirme bozulmuştur. Hangi objeye bakılsa görüntüyü gören noktada tutma işlevi için gerekli göz kası tonusu (Gerginliği) sağlanamamaktadır.
Kapatma dışı tedavilerle görmeyi artırmanız titremeyi azaltacaktır. Onlarca göz fonksiyonunu bozulmasının önler.
c.Şaşılığı önlemek: Görmeyen göz kayar. Oluşan şaşılık tabloyu daha da ağırlaştırır, titremeyi artırır. Aşırı göz kayması varsa ileride cerrahi müdahale gerektirebilir.
d. Yaşam tarzı: Gözü titreyen bir bebek için bir yaşam tarzı çizilmek zorundadır. Titremeyi azaltan veya artıran durumlar bilinmeli ve uygulanmalıdır. Titreme arttıkça gözlerin de tembelleşeceği unutulmamalıdır. Az görme yaşam kalitesini bozar.
e.Bebeği izlemek: Gözde titreme nedenleri çoktur. Bu hastalıkların izlenmesi, gözde oluşturacağı hasarlar için önlemler alınması gerekmektedir.
Yaptığınız işin önemini kavramalısınız. Nistagmusu ömür boyu sürecek bir rahatsızlık olmaktan çıkarmalısınız. Tabii mümkün olduğu kadar…
